Wykresy kołowe - krótka historia ich nieużywania

Dzisiaj wczuwamy się rolę osoby decyzyjnej w zakresie wyboru współpracujących operatorów logistycznych świadczących usługi dla przedsiębiorstwa, w którym jesteś zatrudniony. Dokonałeś zmiany głównego operatora logistycznego. W trakcie trwania procesu zmiany, dokonano badania postrzegania jakości głównego operatora logistycznego przed i po wprowadzeniu zmiany. Na poniższym rysunku zestawiono w postaci dwóch wykresów kołowych opinie ankietowanych na temat postrzegania jakości usług operatorów logistycznych przed i po zmianie.

Rysunek 1. Pierwsza wersja prezentowanych danych

Zasadniczo na obu wykresach można odczytać, iż zmiana miała pozytywny wpływ porównując poszczególne części wykresu kołowego. Na pierwszy rzut oka rzuca się ciemno-niebieska (B. dobrze) część wykresu kołowego, która po wprowadzeniu nowego operatora się zwiększyła (z 27% do 45%). Można dostrzec również, iż żółta część uległa poprawie ( Źle) z 30% do 18%. Można tak praktycznie każdą część badanego aspektu porównać i wyjdzie się z wnioskiem, iż wprowadzenie nowego operatora było pozytywne. Natomiast należy zaznaczyć, iż porównywanie takich poszczególnych części wykresu kołowego jest najzwyczajniej męczące i co gorsza - nie służy naszej historii. Wydźwięk tej historii jest pozytywny a my tracimy i czas i może cierpliwość na wnioskowanie, bazując na porównywaniu określonych częściach obu wykresów. Poniżej przedstawiono kilka metod (łatwiejszych i trudniejszych), które można zastosować, by opowiedzieć tę historię w sposób bardziej klarowny, przejrzysty i z pozytywnym wydźwiękiem - bo to jest najważniejsze w tym przypadku. Pierwsza metoda jest najprostsza do zastosowania. Jest nią po prostu przedstawienie liczb w sposób najbardziej bezpośredni. Spójrzmy zatem na rysunek 2.

Rysunek 2. Prezentacja liczb w sposób dosłowny/bezpośredni

W badaniu chcemy przede wszystkim powiedzieć wszystkim, iż zmiana operatora logistycznego przyniosła sukces, ponieważ ankietowani odpowiadali częściej Dobrze lub B. dobrze w badaniu po wprowadzeniu nowego głównego operatora. Dlatego nie bójmy się przedstawiać się takiego przekazu w sposób bezpośredni - przecież to jest naszym celem. Koncentrujemy się co prawda na dwóch skumulowanych danych i tylko je prezentujemy i pomijamy inne wartości w badaniu i dobrze. Nie musimy zawsze prezentować i omawiać wszystkich danych na wykresach. Rzecz właśnie w wyłonieniu najistotniejszych elementów, które chcemy przekazać odbiorcom.

Kolejną metodą jest zestawienia tych danych w wykresy słupkowe skumulowane w odpowiedniej kolejności i zachowując zasady przetwarzania mimowolnego (rysunek 3). Stosujemy odpowiednie kolory słupków, odpowiadające kolory czcionek w legendach, a także wspomagamy się polami tekstowymi pod wykresem - posiadających również określone kolory czcionki i dostoswane metody wyróżniania wizualnego (w tym przypadku jest to pogrubienie).

Rysunek 3. Wykres słupkowy skumulowany do 100%

Jeśli chcemy zaprezentować jak poszczególne wyniki wyglądają na tle całości dobrym pomysłem jest zastosowanie wykresu słupkowego skumulowanego do 100%. Taki wykres wymaga drobiazgowości i pewnej dozy cierpliwości. Natomiast odbiór takiego wykresu jest dużo bardziej przyjazny. Dostrzec od razu możemy, iż ilość skrajnych rezultatów (B. dobrze, dobrze/B. źle, Źle) jest prosty do zaobserwowania i porównania. W takiej sytuacji odbiorcy mogą łatwo dostrzec zarówno pozytywne oraz negatywne zmiany w sposób szybki i przyjemny. Z uwagi na swoje właściwości łatwego rozumienia takiej wizualizacji, taka metoda jest często wykorzystywana do przedstawienia wyników ankiet.

Nieco prostszą metodą zastąpienia wykresów kołowych czy 'ciasteczkowych' jest zrobienie najprostszego wykresu kolumnowego z zastosowaniem odpowiednich zasad formatowania wykresu, które są kluczowe dla tej wizualizacji (rysunek 4).

Rysunek 4. Zwykły wykres kolumnowy

Czy zauważyliście, że wykres zaprezentowany na rysunku 4 nie ma w ogóle legendy, a nadal wyraźnie widać kiedy mówimy o sytuacji PRZED i PO? Odpowiednie formatowanie wizualizacji jest kluczowe dla przedstawianych historii. Nie bez przypadku większość danych zepchnęliśmy na drugi plan, pogrubiając jedynie te wartości, które zmieniły się najbardziej - bo na tych wartościach chciałem skupić uwagę odbiorców. W takiej prostocie nakierowujemy naszych odbiorców na konkretne informacje wykresu, które chcemy przekazać - jest to niezwykle cenna umiejętność w świecie ogólnie pojętej analizy danych. Zwróćcie uwagę, iż osoby analityczne, zajmujące się np. statystyką, pracujące z danymi na co dzień, nie zawsze posiadają predyspozycje do ich odpowiedniego prezentowania i jest to całkowicie normalne. Każdy posiada predyspozycje w określonych kierunkach, ale warto być świadom swoim braków i je rozwijać.

Ostatnią metodą, która może posłużyć w zastępstwie wykresu kołowego jest slopegraph. Pomimo prostoty tego wykresu, relatywnie ciężko go wykonać w Excelu i wymaga również cierpliwości. Natomiast jest to jeden z najlepszych wykresów pokazujących zmianę w badaniach ankietowych (rysunek 5).

Rysunek 5. Slopegraph

W slopgraphie można przede wszystkim łatwo dostrzec zmiany procentowe w poszczególnych kategoriach za sprawą linii łączonych. W tego rodzaju wykresach też możemy się pokusić o trzy kolory (po 2 kolory na skrajne wartości, 1 kolor na środkową wartość). Można też jak w analizowanym wykresie podkreślić wartości, które uległy największej zmianie. Można też dodać pola tekstowe podkreślające i uzupełniające slopegraph - wszystko zależy od tego co chcemy osiągnąć.

Podsumowując, każda z czterech opisanych metod ma swoje określone właściwości i w zależności co chcemy osiągnąć, jaką mamy publiczność powinniśmy dobrać odpowiednie metody wizualizacyjne. Niemniej, zaprezentowane metody z pewnością będą bardziej czytelne niż wykresy kołowe. W naszych szkoleniach z wizualizacji danych kładziemy nacisk na prezentowanie danych w sposób przyjazny dla odbiorców. Poniżej można sprawdzić terminy.

Wizualizacja i storytelling danych

Zarezerwuj teraz